ÇOCUKLARA NEDEN ZEKA TESTİ UYGULANMALI? ZİHİNSEL KEŞİF NEDİR?

Son dönemde ‘’Çocuğunun Potansiyeli Keşfedemeyen Aile’’ sorunu ile karşılaşmaya başladım. Bu keşif olumlu manada keşfedememek olduğu gibi, olumsuz manada keşfedememek şeklinde de olabilmekte.

Çocuğunuzu keşfetmek demek aslında,  tanımak demek. Olumlu ya da olumsuz anlamda tanımak. Bu yazıda ‘’Zihinsel Keşif’’ ten bahsedeceğim. Akademik yolculuk için ailenin çocuğunun zihinsel keşfini yapmış olması gerekiyor. Sonrasında duygusal keşif ile birlikte eklenerek çok güzel bir gelecek yolculuğu sağlanabilecektir o çocuk için.

Zihinsel keşif ile çocuğunuzun nelere başarabileceğini, neleri başaramayacağını, neleri başarabilecekken neden başaramadığını ya da neleri başaramazken başarma baskısı ile karşı karşıya kaldığını göreceksiniz. Bu da nasıl bir yol izlemeniz gerekliliğini size gösterecek. Bu durum asla bir kodlama, çocuğu sınırlandırma değildir. Aksine, tekrarlıyorum, çocuğu tanımadır. Çocuğun farkına varmaktır.

Şimdi size bu keşfin nasıl yapıldığını, hangi yolun izlendiğini anlatacağım. Yapılan uygulamamız olan Wisc-r ( Wechsler Çocuklar İçin Zeka Ölçeği) Testi ile bu anlatıma başlayayım.

WISC-R NEDİR?

Wısc-r (Wechsler Çocuklar İçin Zeka Ölçeği), 6 yaşından 16 yaş 11 ay’a kadar olan çocukların bilişsel yetilerini değerlendirmek için bireysel olarak uygulanan bir klinik araçtır. Uygulamanın tamamlanması 1 ila 1.5 saat arası sürmektedir. Rapor ve sonuçların puanlanması, tecrübeli bir Psikolog’un tamamlanması 3-5 saat arasında sürer.

NEDEN BİR ÖĞRETMEN BİR WİSC-R RAPORU ÖNEREBİLİR?

Bir sınıf öğretmeni bir çocuğun performansında tutarsızlıklar görürse veya çocuğun uygun görev notlarını kavrayabilmesi için gereken durumu görmek için test uygulaması isteyebilir. Wisc-r bir öğrencinin öğrenmesini, potansiyelini ve becerisini değerlendirir. Wisc-r kapsamlı bir psikoeğitim değerlendirmesinin parçası olarak düşünülmelidir. 

WISCR DEĞERLENDİRMESİNİN TEMEL FAYDALARI

Başlıca yararları şunlardır,

•          Okuma ve öğrenme konularının erken teşhisi,
•          Öğrenme güçlüğü tanımlamada işlevselliği,
•        Bir öğrencinin, çocuğun öğrenme profilini anlama,
•          Üstün Zekalı ya da Zeka Yetersizliğini anlayabilme,
•          Öğrencinin hem güçlü hem de zayıf yönlerini anlama, bireysel öğrenci performansı üzerindeki etkisi dolayısıyla öğrenme süreçlerini belirleme becerisi,
•          Değerlendirme, aynı zamanda okulların daha işlevsel hale gelmesi için bireysel potansiyele göre plan geliştirme olanağı sunması.

WISC-R RAPORU NASIL MANTIKLI OLUR?

Wisc-r, psikolojinin öğrenme modellerini tanımasına olanak tanır. Dizinler olarak adlandırılan dört ana bileşeni vardır. Bunlara, Sözel Anlama İndeksi, Algısal Akılcılık İndeksi, Çalışma Belleği İndeksi ve İşleme Hızı İndeksi denir. Bu dört alanın her birinde, endeks skorunu oluşturan .eşitli alt testler bulunur.

Sözel Anlama İndeksi

Sözel Anlama İndeksi, sözlü kavram oluşumu, sözlü akıl yürütme ve bir çevreden edinilen bilgiyi ölçer. Alt testler şunları içerir;

•          Kelime Bilgisi: Kelime bilgisi ve anlamı,
•          Benzerlikler: Sözlü kavramlar ve akıl yürütme
•          Anlama: Toplumsal bilgi ve farkındalık
•          Bilgi: Sözlü olarak kodlanmış, olgusal bilgilerin geri çağırılması
•          Kelime Akıl Yürütme: Genel Akıl Yürütme Yeteneği

Algısal Akılcılık İndeksi

Algısal Akılcılık İndeksi, algılamalı ve akışkan akıl yürütme, mekânsal işleme ve görsel-motor entegrasyonu ölçer. Alt testler şunları içerir;

•          Blok Tasarımı: Görsel mekânsal akıl yürütme ve kavram oluşumu.
•          Matris Akıl Yürütme: Sözel olmayan akıl yürütme ve kavram oluşumu.
•          Resim Kavramları: Soyut, kategorik akıl yürütme.
•          Resim Tamamlama: Görsel ayrıntılara dikkat etme.

Çalışma Belleği İndeksi

Çalışma Belleği İndeksi, sözlü olarak sunulan sözlü dizileri işlemek için çalışma bellek işlemleri gerektirir. Sözlü olarak sunulan sıralı bilgileri basitçe geri çağırmak içindir. Alt testler şunları içerir;

•          Sayı Genişliği: İşitsel kısa süreli bellek.
•          Rakam Aralığı: İşitsel çalışma belleği.
•          Mektup Numarası Sıralama: Daha kısa dize uzunlukları hafızayı gösterir, uzun süreli işitsel işlemi yansıtmaktadır.
•          Aritmetik: İşitsel kısa süreli bellek, işitsel çalışma belleği.

İşleme Hızı İndeksi

İşleme Hızı İndeksi, görsel algı ve organizasyon, görsel tarama ve elleri-gözleri verimli bir şekilde kullanma becerisini gerektirir. Dikkat faktörü de içermektedir. Alt testler şunları içerir;

·         Kodlama: Hız ve doğruluk, tesadüfi öğrenme.

·         Sembol Arama: Zihinsel işlem hızı ve doğruluğu.

Test sonucunda bütün bu değerler raporlanarak ailenin bunun doğrultusunda çocuğun akademik yaşamına devam etmesi tavsiye edilir. Yeterince gelişmiş alanlar, gelişememiş alanlar ve standart seviyede gelişmiş alanlar kategorize edilerek sunulur.

Anne ve baba da hangi alanda dest1ek sağlamaları gerektiğini objektif şekilde görerek ona göre bir plan, program dahilinde ilerlerler. Bu hem çocuk için hem de ebeveynler için sorunsuz bir ilişkinin belki de ilk adımı olarak görülebilir.

Referans: Wechsler, D. (2003). WISC-R Australian Administration and Scoring Manual. Harcourt Assessment.

Psikolog Cihan Çelik